Klasik Türk İslam SanatıMüzikSanat Tarihi

Türklerde Geçiş Dönemlerinde Yapılan Müzikler

Türklerin 9 ve 10. yüzyıllarda kitleler hâlinde İslamiyet’i kabul etmeleri, kültürel ve sosyal hayatlarında birçok değişikliği beraberinde getirmiştir.

Toplumsal hayatta görülen bu değişiklikler; başta müzik olmak üzere birçok sanat dalını etkilemiş, dönemin sanat eserlerinde İslami motifler kullanılmıştır. Bu dönem müzik yapılarında geleneksel Asyalı tarzın sürdürülmesine rağmen şarkı sözlerinde İslamî ögelerin sıkça kullanıldığı görülür.

13. yüzyılda başlayan müziği sistemleştirme çabaları, bu dönemin en önemli müzik hareketlerindendir. Safiyüddin Urmevi’ye ayak uydurulmuş ve bu alanda şaheser niteliğinde ürünler meydana getirilmiştir.

Osmanlı müziği ve müzik sistemleri ile ilgili çalışmalar diğer yüzyıllarda da devam etmiş; Kırşehirli Yusuf bin Nizameddin, Hızır bin Abdullah, Meragalı Abdülkadir bu alanlarda etkili olmuşlardır.

Enderun’da yapılan müzik çalışmaları Osmanlı aydınları tarafından kabul görmüş ve makam müziği klasik bir tarz olarak günümüze kadar gelmiştir.

Halk Müziği Kültürü, kaynağını Orta Asya Türk kültüründen alan halk içinden yetişmiş âşıkların elinde gelişimini sürdürmüştür. Türk insanı duygu, düşünce, zevk ve anlayışlarını bu müzik sayesinde dile getirmiştir. Geleneksel Türk halk müziğinde kopuzcu-ozanlık geleneği yerini yavaş yavaş sazcı-âşıklık geleneğine bırakmaya başlamıştır.

Tanzimat’la başlayan yenileşme hareketleri sosyal hayatla birlikte sanatta da etkisini gösterir. Batı müziği bu dönemden itibaren Türk müziğini etkilemiş, çağdaş Türk müziği içinde yerini almıştır.

Cumhuriyet Dönemi’nde kurulan konservatuvarlar, açılan bale ve opera binaları, yapılan müzikoloji çalışmaları Türk müziği ile Batı müziğini birbirine yakınlaştıran çalışmalardır. Cumhuriyet Dönemi’nde Batı müziğine olan ilgi artmış, halk müziği alanındaki çalışmalar da hız kazanmıştır. Bu dönemde TRT’nin kurulması ve derleme çalışmaları, türkü, mani gibi anonim ürünlerin kayıt altına alınması halk müziğine canlılık kazandırmıştır. Günümüzde müzik piyasasına hareket sağlayan en önemli unsurlar halk müziği ve türkülerdir.

Kaynak: Güzel Sanatlar Lisesi, Müzik Kültürü, MEB, 2018.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu